Dünya kültürünün ve medeniyetinin yedi temel eseridir. Bu yapıların ikisinin, hem de içlerinden en harikasının ülkemizde olduğunu biliyor musunuz?
"Dünyanın Yedi Harikası" sözünün antik Yunanca metinlerde geçen "theamata" kelimesinin karşılığı Türkçe'ye "Bunları yapmadan dönme!" şeklinde tercüme edilebilir. Yani tarihin ilk gezi ve tatil rehberi, bir çeşit antik fotoGezi blogudur.
Antik Dünyanın Yedi Harikası
Dünyanın Yedi Harikası klasik antik dünyanın yedi tanınmış mimari ve sanatsal yapısıdır. Antik Yunan gezginlerinin ve tarihçilerinin gezdikleri ve gördükleri yerlerin anlatımlarına dayanır ve yalnızca Akdeniz bölgesindeki yapıları içerir. Tarihçi Herodotus ve öğrencisi Callimachus of Cyrene (M.Ö. 305–240) İskenderiye Müzesinde "Dünyanın Yedi Harikası" listesini hazırladı. Ama yazıları günümüze ancak başka çalışmalarda kullanılan referanslar olarak ulaştı. Günümüze ulaşan en eski "Yedi Harika" listesi Sidon'lu Antipater'in (Antipatros) M.Ö. 140 yıllarında yazdığı bir şiirde geçmektedir:
| " | Atlı araba Yolların kavşağına eriştiğinde, İlk defa gördüm, Gözlerimi alamadım, Babil'in duvarlarından ... Ve Alpheus'un Zeus'undan... Ve asma bahçelerinden... Ve Güneşin Colossus'undan... Ve piramitlerin muazzam işçiliğinden... Ve Mausolus'un anıt kabrinden... Ama bulutlara erişen evini gördüğümde, Ephesus'da Artemis'in, Hepsi gözlerimde donuklaştı... Selam olsun! Olympus'tan uzaklarda, Güneş yeryüzünde, Asla bu kadar muhteşem görünmemiştir. . | " |
Keops (Khufu) Piramidi, Giza: M.Ö. 2650-2500 yıllarında Mısırlılar tarafından dördüncü hanedanlık firavunlarından Firavun Keops (Khufu) için, Giza'da yapılmıştır. Yapı günümüzde hala sağlamlığını korumaktadır.
Babil'in Asma Bahçeleri: M.Ö. 600 yılında Babil'liler tarafından yapılmıştır. Tarihçi Herodotus dış duvarlarının uzunluğunun 56 mil, kalınlığının 80 feet, yüksekliğinin ise 320 feet olduğunu belirtmektedir. Ancak arkeolojik bulgular bunu desteklememektedir. M.Ö. birinci yüzyılda deprem nedeniyle yıkılmıştır.
Efes'teki Artemis Tapınağı: M.Ö. 550 yılında Lidya'lılar, Persler, Yunan'lılar tarafından yapılmıştır. Yapımı 120 yıl sürmüştür. Yunan tanrıçası Artemis'e adanmıştır. M.Ö. 356 yılında, kısa yoldan "daha büyük bir üne sahip olmak" isteyen Herostratus adlı bir genç tarafından kundaklanarak, yakılıp yıkılmıştır.
Olimpia'daki Zeus Heykeli: Antik Yunanlılar tarafından Olympia'da yapılmıştır. 12 metre yüksekliğindeydi. İçine yapıldığı tapınak binasının tüm genişliğini kaplıyordu. Beşinci ya da altıncı yüzyıllarda yangın sonucu yıkılmıştır.
Maussollos'un Bodrum'daki Mozolesi: M.Ö. 351 yılında Persler ve Yunanlılar tarafından Halicarnassus'da (bugünkü Bodrum) yapılmıştır. Yaklaşık 45 metre yüksekliğindeydi. Dört duvarı kabartma rölyeflerle süslüydü. 1494 yılında deprem nedeniyle tahrip oldu. 15. yüzyılın başlarında St. John şövalyeleri bölgeyi işgal edip büyük bir kale inşa etmeye karar verdiklerinde, sağlam kalan yapıları da yıkarak Mausoleum'un taşlarını kullandılar.
Rodos Heykeli: (Colossus of Rhodes) M.Ö. 292-280 yıllarında Hellenistic Yunanlılar tarafından yapılmıştır. Yunan güneş tanrısı Helios'un yaklaşık olarak New York'taki Özgürlük Heykeli büyüklüğünde dev bir heykeliydi. M.Ö. 224 yılında deprem nedeniyle yıkılmıştır.
İskenderiye Feneri: M.Ö. 3.yüzyılda Hellenistic Mısırlılar tarafından inşa edilmiştir. 120-130 metre boyundaydı. Yüzyıllar boyunca dünyanın en yüksek binası olarak kaldı. 1303-1480 yıllarında deprem nedeniyle yıkıldı.
Günümüze kalan tek yapı Keops Piramididir. Antipater'in orijinal listesinde İskenderiye feneri, Ishtar Gate ile değiştirilmiştir. Babil'in Asma Bahçelerinin varlığı tam olarak kanıtlanamamıştır. Bodrum'daki Mausoleum of Maussollos ve Efes'teki Temple of Artemis heykellerinin en önemlilerinden bir kısmı Londra'da British Museum in London'dadır.
Tarihin ne ilginç bir cilvesidir ki Rodos Heykeli ve İskenderiye Feneri binlerce yıl sonra bugün New York Ellis Adasında bulunan Özgürlük Heykeline de ilham kaynağı olmuştur. Heykel ilk olarak 1860'larda Fransız heykeltraş Frederic Auguste Bartholdi ve Eyfel kulesinin mimarı Gustave Eiffel tarafından Mısır'da Süveyş Kanalı'nın girişinde Port Said limanına dikilmek üzere planlanır. Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır ve Sudan Hidivi Kavalalızade İsmail Paşa'ya sunulur. Ancak İsmail Paşa yerel huzursuzluk çıkacağı endişesiyle plana karşı çıkar. İşte o heykeli bugün biz Amerikan Rüyasının sembolü Özgürlük Heykeli olarak biliriz...Çizimler: Dünyanın Yedi Harikası, Maarten van Heemskerck, Marten Jacobsz Heemskerk van Veen (1498 – Ekim 1, 1574), Hollandalı ressam 16.yy.