Ana içeriğe atla

Illuyanka'dan Şahmeran'a

Illuyanka

Çocukluğumdan beri Şahmeran efsaneleriyle büyüdüm. Yılanlar Şahıymış... Kraliçesiymiş... Çok güzel bir kadınmış... Tarsus'daymış... Mardin'deymiş... Rivayet muhtelif! Ama hepsinde aşk var, ihtiras var, ihanet, entrika ve kan var, ölüm var... Hatta Tarsus'da hamamı bile var...

Ama geçenlerde Ankara Anadolu Medeniyetleri müzesinde gördüğüm bir Hitit kabartması ve bununla ilgili Hitit tabletlerindeki hikaye ve Şahmeran efsanesiyle aralarındaki benzerlik daha da ilginç...

Çorum'da Hitit başkenti Boğazköy'de iki nüsha olarak bulunan Hititçe çivi yazılı tabletler İlluyanka efsanesini, Fırtına tanrısının kalbini ve gözünü almış olan ejder İlluyanka ve kızı ile fırtına tanrısı Tarhunt ve oğlu Telepinu arasında geçen mücadeleyi anlatır. Sonunda Fırtına tanrısı yılan ejder İlluyanka'yı öldürür. Bu efsanede hayır ve şer gibi iki ebedi ve evrensel ilke bulunduğu belirtilir. (Dualizm) Bu arada Hitit mitolojisinin Mezopotamya kültüründen etkilendiğini de hatırlayalım. Nitekim bu efsane bugün Çukurova ve güneydoğu Anadolu'da Şahmeran olarak karşımıza çıkıyor.

Illuyanka

Search Amazon.com for hittite mythology

Bu blogdaki popüler yayınlar

Asteriks, Loreena McKennitt, Enya ve Yozgat

Sabahın erken saatinde tur otobüsünü bekliyorum. Durağa gelen bir kaç hanım "Yozgat'a mı gideceksiniz?" diye soruyor. "Evet" diye cevaplıyorum. İçlerinden birisi "Napacaksınız Yozgat'ta, işiniz mi yok?" diye soruyor. "Siz niye gidiyorsunuz?" diyorum. "Ben Yozgat'lıyım" diyor. Doğrusu bu durum Yozgat hakkındaki genel kanıyı özetliyor. Oysa ben size: "Enya, Loreena McKennitt ve Asteriks aslen Yozgat'lıdır" desem ne derdiniz?

Kurtuluş Savaşının Kadın Kahramanları: Şerife Bacı

Yıl 1921, Aralık ayında kar birdenbire bastırmış, Küre ve Ilgaz dağlarından geçen İnebolu-Ankara yolu kapanmıştı. Cepheye giden nakliye kolları geceye kalmadan yakın köy ve hanlara sığınmışlardı...

Karboğazı Destanı

Karboğazı Muharebesi, Kurtuluş Savaşı'nda Toros dağlarında Fatma Nine, yörükler ve köylülerden oluşan Milli Kuvvetler ile Fransız ordusu arasında kara savaşı. Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun yenilgisinden sonra Osmanlı ordusu Mondros Mütarekesiyle silahsızlandı. Müttefikler, ateşkesten 47 gün sonra 17 Aralık 1918'de Mersin'i işgal ettiler. Hemen ardından Fransa güney Anadolu'nun çoğunu işgal etti. Güneybatı İtalyan kontrolü altında olduğundan, Türkiye Akdeniz'le irtibatını kaybetti. Dağları kontrol etmek için Fransız planı : Fransa deniz kıyısını ve Çukurova gibi alüvyal ovaları kontrol etmeye çalıştı. Ancak Toros Dağlarındaki köylülerin ve göçebe Yörük obalarının kontrolü zordu. Dahası, Akdeniz kıyılarından Orta Anadolu'ya ana geçit olan antik çağın Kilikya Kapısı Gülek Geçidi, milli kuvvetlerin sürekli tehdidi altındaydı. Gülek Geçidi'nin etrafında Fransız hakimiyetini sağlama görevi için Binbaşı Mesnil yönetiminde bir tabu