Kastamonu Kasaba Köyü'nden Kırım'ın fethine, Sultan Alaaddin ve Anadolu Beyliklerinin bilinmeyen tarihinin öyküsü. Kastamonu'da uğradığımız Kasaba Köyü bizi Anadolu'dan Karadeniz'e, Ukrayna'ya ve Rusya'ya, günümüzden Sultan Alaaddin devrine bir zaman yolculuğuna çıkardı...
Kasaba Köyü Çobanoğlu beyliğinin ilk yerleşim yeridir. Eski adı Gaşgaba'dır. Ağaç işlemeciliğinin en güzel örnekleri ile bezenmiş Mahmutbey camii bu köyde bulunmaktadır.
Çobanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin Bizans sınırında, Kastamonu ve çevresinde 1227-1309 yılları arasında hüküm sürmüş Anadolu Türkmen Beylikleri'ndan birisidir. Hüsamettin Çoban, Beyliği öncesi Selçuklu Sultanı İzzeddin Keykavus zamanında, komutan olarak Kastamonu ve havalisini fethetmek üzere görevlendirildi. Bizanslılarla yaptığı savaşı kazanarak 1204 yılında Kastamonu’yu Bizanslılardan geri aldı. Anadolu Selçuklu Devleti'nin Bizans sınırında toplanmaya başlayan Kastamonu ve çevresindeki Türkmenleri kendi etrafında topladı. Böylece Kastamonu’da Çobanlar devri başladı. Hüsamettin Çoban, Alp Yörük, Yavlak Arslan, Anadolu Selçukluları ve İlhanlılara bağlı olarak beylik sürdüler.
Günümüzde adı bilinmeyen bu beylik ve bu yarı terkedilmiş köy sizi yanıltmasın... 1220 yılında tahta çıktıktan sonra, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad, Trabzon Rum İmparatorluğunun gücünü kırmak için Sinop’ta bir donanma inşa ettirdi. Bu arada Selçuklu tüccarlarının şikayetleri üzerine Kastamonu beyi Hüsameddin Çoban’ı Karadeniz donanmasıyla Kırım Seferine memur etti. Hüsameddin Çoban 1224 yılında Kırım Yarımadası üzerinde, Sivastopol'un doğusunda önemli bir Karadeniz limanı ve ticaret şehri olan Suğdak’ı fethetti. Şehirde bir cami inşa ettirdi ve askerlerini yerleştirdiği bir garnizon kurdu. Ruslar Sudak’ın Selçuklu hakimiyeti altına girmesini tanımak zorunda kaldılar. İşte bu harap köy Çobanoğulları Beyliğinin merkezi idi...
Mahmut Bey zamanında Candaroğlu Süleyman Paşa, bir baskın ile Kastamonu’yu fethederek, 1309 yılında Çobanoğulları Beyliği’ne son verdi. Böylece 96 yıl süren Çobanoğulları devri kapandıktan sonra Candaroğulları Beyliği dönemi başladı.
Bir başkadır Kırım toprağı...